“Huấn luyện mô hình tốt là chưa đủ — duy trì nó thông minh mới là trò chơi dài.” Khi AI model đi vào production, nó bắt đầu “lão hóa”. Dữ liệu thay đổi, hành vi người dùng đổi, và model drift xảy ra. Giám sát mô hình (Model Monitoring) chính là cách để phát hiện, chẩn đoán và “điều trị” mô hình AI kịp thời.

Created by: tieplv | Date: 16/10/2025 | 302

“Nếu hệ thống IT có monitoring, thì dữ liệu cũng cần được theo dõi.” Data Observability giúp doanh nghiệp giám sát, chẩn đoán và khắc phục lỗi dữ liệu như một trung tâm y tế dành cho Data Pipeline — đảm bảo mọi insight, dashboard và mô hình AI đều khỏe mạnh.

Created by: tieplv | Date: 16/10/2025 | 303

“Nếu API có hợp đồng, thì dữ liệu cũng cần có.” Data Contracts là cam kết giữa bên sản xuất dữ liệu (producers) và bên sử dụng dữ liệu (consumers) – giúp đảm bảo tính chính xác, nhất quán và đáng tin cậy xuyên suốt hệ thống.

Created by: tieplv | Date: 16/10/2025 | 307

“Một mô hình giỏi không phải là mô hình luôn đúng — mà là mô hình biết khi nào nó có thể sai.” Uncertainty Quantification (UQ) là lĩnh vực giúp Data Scientist định lượng độ tự tin trong dự đoán — nền tảng để xây dựng hệ thống AI đáng tin cậy.

Created by: tieplv | Date: 16/10/2025 | 307

“Không ai tin vào báo cáo nếu không biết dữ liệu đó đến từ đâu.” Data Lineage (nguồn gốc dữ liệu) là bản đồ thể hiện toàn bộ hành trình của dữ liệu — từ khi được tạo, biến đổi, đến khi xuất hiện trên dashboard cuối cùng.

Created by: tieplv | Date: 16/10/2025 | 307

“Mô hình không chết vì lỗi code — mà vì dữ liệu thay đổi.” Data Drift là kẻ thù vô hình trong mọi hệ thống AI vận hành lâu dài: mô hình không sai, nhưng thế giới đã khác đi.

Created by: tieplv | Date: 16/10/2025 | 303

“Trong AI, dữ liệu là nhiên liệu — nhưng không phải nhiên liệu nào cũng sạch.” Data-Centric AI là làn sóng mới của khoa học dữ liệu: thay vì chỉ cải tiến mô hình, ta tập trung làm cho dữ liệu trở nên tốt hơn, rõ hơn và đáng tin hơn.

Created by: tieplv | Date: 16/10/2025 | 305

“Correlation ≠ Causation.” Dự đoán tốt giúp ta biết chuyện gì sẽ xảy ra. Nhưng hiểu nguyên nhân giúp ta biết tại sao nó xảy ra — và làm sao để thay đổi kết quả đó. Đó chính là Causal Inference — tương lai của Data Science hướng đến Decision Science.

Created by: tieplv | Date: 16/10/2025 | 310